Zaburzenia lękowe – jak rozpoznać, dlaczego się pojawiają i jak sobie pomóc

1. Skąd się bierze lęk i gdzie zaczyna się zaburzenie?

Lęk to naturalna reakcja ostrzegawcza: “Uwaga, coś może być niebezpieczne!”. Ale gdy sygnały alarmowe nie gasną, a Ty żyjesz w ciągłym napięciu – mamy do czynienia z zaburzeniem lękowym.

2. Jak powszechne są zaburzenia lękowe?

Na świecie na zaburzenia lękowe cierpi około 7,3% dorosłych (95% CI 4,8–10,9%). W Polsce szacuje się, że co szósty dorosły doświadczył lęku klinicznego przynajmniej raz w życiu.

3. Główne objawy – czy to już zaburzenie?

Zastanów się:

• Czy często czujesz przyspieszone bicie serca, duszność lub drżenie rąk?
• Czy myśli “a co jeśli…” kręcą się w kółko?
• Czy unikasz sytuacji wywołujących niepokój?

Jeśli tak – warto działać.

4. Co się dzieje w mózgu i ciele?

• Neurotransmitery: nierównowaga GABA/serotoniny może nasilać lęk.
• Oś HPA: chroniczny stres uruchamia nadprodukcję kortyzolu.
• Uczenie się: powtarzające się epizody lęku utrwalają przekonanie o zagrożeniu.

5. Główne typy zaburzeń lękowych

1. GAD (uogólnione zaburzenie lękowe) – przewlekłe martwienie.
2. Zaburzenia paniczne – nagłe, silne ataki lęku.
3. Fobie specyficzne – lęk przed konkretnymi obiektami lub sytuacjami.
4. OCD – natrętne myśli i rytuały.

6. Co mówią badania o leczeniu?

• CBT: meta-analizy wykazują duże efekty terapeutyczne (Hedges’ g ≈ 0,6–0,8).
• Farmakoterapia: SSRI/SNRI przynoszą ulgę u 50–60% pacjentów.

7. Proste strategie “tu i teraz”

1. Oddech 4-7-8: wdech 4 s, wstrzymanie 7 s, wydech 8 s.
2. Zapis obaw: kolumny „Dowody za” i „Dowody przeciw”.
3. Małe ekspozycje: stopniowe stawianie czoła lękowi.
4. Ruch i sen: regularne ćwiczenia i stały rytm snu.

Zaburzenia lękowe mogą znacząco obniżyć komfort życia, ale dzięki psychoterapii i wsparciu specjalistów dają się skutecznie leczyć. Jeśli zauważasz u siebie uporczywe obawy czy objawy somatyczne związane z lękiem:

Umów się na konsultację online i rozpocznij drogę ku spokojowi i kontroli nad własnym życiem.

..

Źródła

1. Baxter A. J., Scott K. M., Vos T. & Whiteford H. A. (2013). Global prevalence of anxiety disorders: a systematic review and meta-regression. Psychological Medicine, 43(5), 897–910.
2. World Health Organization. (2017). Depression and Other Common Mental Disorders: Global Health Estimates.
3. American Psychiatric Association. (2013). Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders (5th ed.).
4. Hofmann S. G. & Smits J. A. (2008). Cognitive-behavioral therapy for adult anxiety disorders: A meta-analysis of randomized placebo-controlled trials. The Journal of Clinical Psychiatry, 69(4), 621–632.
5. Baldwin D. S. i wsp. (2014). Evidence-based pharmacological treatment for generalized anxiety disorder: A meta-analysis. International Clinical Psychopharmacology, 29(2), 64–75.
6. Hendriks T., Spijkerman M. P. & Walburg J. A. (2010). The efficacy of autogenic training: A meta-analysis. International Journal of Stress Management, 17(2), 64–75.